Transparant opzeggen

Bij nagenoeg alle verzekeringen geldt dat de verzekeraar in bepaalde gevallen een opzeggingsrecht heeft. Maar hij moet de klant wel duidelijk laten weten waarom hij dat doet.

Toen ik nog niet zo lang bij een verzekeraar werkte, gebeurde het regelmatig dat een klant te horen kreeg dat de verzekering werd opgezegd om ‘verzekeringstechnische redenen’. Dat was een mooie opzeggingsgrond. Alles kon er achter schuil gaan, maar het ging natuurlijk vooral om zaken die zo vervelend overkwamen als je ze hardop zei. Denk aan de verzekerde die dronken achter het stuur zat, het (al dan niet aantoonbare) vermoeden van fraude, de inmiddels gedane ontdekking dat de verzekeringnemer zelf weliswaar niet op de zwarte lijst stond, maar haar echtgenoot wel. Of zo. Maar dat is toch wel lang geleden.

Al vele jaren gelden strengere regels voor de verzekeraar die een verzekering wil opzeggen. Natuurlijk moeten de opzeggronden in de polisvoorwaarden staan en bovendien moet de verzekeraar een gewichtige reden hebben om de verzekering op te zeggen. Vrijwel alle schadeverzekeringen bepalen dat verzekeraar en verzekeringnemer na een schademelding een opzegrecht hebben, maar voor de verzekeraar moet daar dus een extra reden bijkomen. Dat komt door de maatschappelijke gevolgen van een opzegging. De klant krijgt bij de aanvraag voor een nieuwe verzekering steevast de vraag of hem al eens een verzekering is geweigerd of opgezegd en als hij die vraag bevestigend beantwoordt, verliest de nieuwe verzekeraar ook meteen zijn enthousiasme.

Zo’n gewichtige opzegreden kan de schade-oorzaak zijn. Zo begrijp ik best dat de verzekeraar de verzekering van een bedrijfspand wilde opzeggen, nadat daar een explosief (hand- of fosforgranaat) naar binnen was gegooid met als resultaat een brandschade van meer dan een ton. Het naar binnen gooien van dat soort explosieven leidt immers tot het sterke vermoeden dat de activiteiten die in dat pand plaatsvinden, of waar in elk geval de verzekeringnemer zich mee bezig houdt, niet in de categorie vallen waarmee de verzekeraar bij het aangaan van de overeenkomst rekening had gehouden. Maar het is dan niet handig om de verzekering op te zeggen met als enige uitleg: ‘in verband met de bij de schadebehandeling geconstateerde bevindingen’.

Pas maanden later beargumenteerde de verzekeraar dat hij geen risico’s wenst te verzekeren, waarbij al dan niet voor de verzekerde bedoelde explosieven naar binnen worden gegooid. De kortgedingrechter vond dat te laat. Nu de verzekeraar de verzekering niet (deugdelijk) gemotiveerd had opgezegd, was die opzegging niet rechtsgeldig. De verzekeraar moet de verzekering met teugwerkende kracht herstellen en in stand houden zolang deze niet deugdelijk is opgezegd.

Waarschijnlijk had de verzekeraar bedacht dat de klant de niet-genoemde opzeggingsgrond ook wel zou begrijpen. Terecht waarschijnlijk. Maar als het zo begrijpelijk is: zeg het dan ook maar.