AFM komt met nieuwe voorschriften voor crowdfundingplatforms
Op 1 april 2016 treden nieuwe voorschriften in werking voor crowdfundingplatforms. De AFM wil hiermee een goede balans bewerkstelligen tussen het wegnemen van belemmeringen voor de groei van crowdfunding en het effectief beschermen van consumenten. De voorschriften gelden voor alle platforms (met vergunning of met een ontheffing). Het betreft een pilot en de voorschriften worden op twee momenten geëvalueerd: in oktober 2016 en april 2017.
Toename crowdfunding
Met de steeds lager wordende spaarrente en de onzekerheid op de aandelenmarkten overwegen steeds meer consumenten te investeren in een crowdfundingplatform. De verwachting is dat crowdfunding steeds meer een permanent onderdeel zal worden van het functioneren van financiële markten in Nederland. Verduurzaming en professionalisering van crowdfunding als onderdeel van de financiële markten is daarom een belangrijk aandachtspunt voor de AFM. De nieuwe voorschriften van de AFM borduren hierop voort.
Voorschriften
De belangrijkste voorschriften voor crowdfundingplatforms samengevat:
- De maximum investeringsgrenzen per consument per platform worden vanaf 1 april verhoogd:
- bij equity-based crowdfunding mag een consument in totaal niet meer dan € 40.000 per platform investeren in projecten (dit is nu nog € 20.000).
- bij loan-based crowdfunding (inclusief obligaties) kan een consument in totaal niet meer dan € 80.000 per platform investeren in leningen (dit is nu € 40.000).
- Er komt een crowdfunding-investeerderstoets voor consumenten: het platform dient bij iedere nieuwe consument die meer dan € 500 gaat investeren via het platform, een crowdfunding-investeerderstoets af te nemen. Deze toets geldt alleen voor equity- en loan-based crowdfunding. Met de branche is afgesproken dat de platforms deze toets zelf ontwikkelen. De consument moet deze toets doen als hij voor het eerst investeert. Vervolgens volgt er nog een beperktere toets wanneer het totaal geïnvesteerde bedrag voor het eerst hoger is dan € 5.000. Bij deze beperkte toets mag het platform volstaan met het stellen van vermogensvragen en het wijzen op de risico’s die gepaard gaan met beleggen in crowdfunding. De beperkte toets wordt herhaald bij elke volgende € 5.000 die iemand investeert. De AFM adviseert de platforms om investeerders te wijzen op het maximaal verantwoord te investeren bedrag van 10% van het vrij belegbare vermogen. Bij beleggen in alternatieve investeringen, zoals crowdfunding, waar extern toezicht in veel mindere mate aanwezig is, is volgens de AFM een percentage van 10% verantwoord. De crowdfunding-investeerderstoets is niet bindend voor de consument.
Motie Tweede Kamer
De Tweede Kamer heeft inmiddels de motie van VVD van 4 februari aangenomen om de ondergrens van de crowdfunding-investeerderstoets van € 500 te verhogen naar € 1000. Maar de AFM weigert de motie uit te voeren. Een verhoging zou betekenen dat bij een groot deel van de investeringen geen toetsing meer zou plaatsvinden. En dat is niet conform het doel van de investeerderstoets (de bescherming van consumenten), aldus de AFM. Omdat het uitvaardigen van voorschriften valt binnen het mandaat van de AFM als zelfstandig bestuursorgaan, mag de AFM onafhankelijk opereren en hoeft de AFM de motie niet te volgen, zo stelt de AFM.
Tegenprestatie
Er is onderscheid te maken tussen de crowdfundingplatforms die geen tegenprestatie leveren (doneren en sponsoring) en crowdfundingplatforms die wel een tegenprestatie leveren (equity-based en loan-based). Bij equity-based crowdfunding is de tegenprestatie het dividend en de waardevermeerdering van het aandeel, bij loan-based crowdfunding is dat de rente. De crowdfundingplatforms die een tegenprestatie leveren vallen onder het toezicht van de AFM en zijn vergunningplichtig.
Leningen aan consumenten
Als het via een platform mogelijk is voor consumenten om een consumptieve of hypothecaire lening te verkrijgen, dan heeft de adviseur van dat platform een vergunning nodig voor het aanbieden van kredieten.
Leningen aan ondernemers
Als het via een platform mogelijk is voor ondernemingen om een lening te verkrijgen, heeft dat platform een ontheffing nodig voor het bemiddelen in het aantrekken van opvorderbare gelden. Zie voor de verdere uitwerking van lenen aan ondernemers de website van AFM.
Meer over crowdfunding
Ook in een aantal opleidingen van NIBE-SVV komt crowdfunding aan de orde:
