Belastingfraude en betrouwbaarheid

Hoe integer en betrouwbaar ben je als je fraudeert met de belastingen? Niet een klein beetje smokkelen, maar grootscheeps, opzettelijk en jaren achter elkaar. Mag een beleidsbepaler van een financiële onderneming dat doen?

Medewerkers in de financiële dienstverlening moeten integer zijn. En voor hun bazen geldt dat al helemaal. Als de integriteit van een potentiële bestuurder of commissaris ‘niet buiten twijfel staat’, dan mag hij niet worden benoemd. Waar ‘geschiktheid’ nog een relatieve norm is (je kunt voor de ene positie wel geschikt zijn en voor de andere niet), is betrouwbaarheid een absolute norm: je bent betrouwbaar of niet, de functie speelt geen rol.
 
Het is buitengewoon moeilijk om vast te stellen of iemand integer is. Ik denk dat je het meeste moet twijfelen bij mensen die dat het hardste over zichzelf roepen. (Deze absoluut onbewezen uitspraak neem ik geheel voor mijn rekening.) Maar juist omdat het zo moeilijk vast te stellen is, is aan de Wft een lijstje gekoppeld waarop allerlei feiten staan, die er toe kunnen leiden dat de integriteit niet langer buiten twijfel staat. Eén van die feiten: het opgelegd krijgen van een boete van de belastingdienst voor het opzettelijk doen van een onjuiste of onvolledige belastingaangifte.
 
Twee verzekeringsadviseurs/-bemiddelaars (elk de enige beleidsbepaler van hun onderneming) hadden meer dan 10 jaar een behoorlijk buitenlands vermogen voor de fiscus verborgen gehouden. Nadat zij een beroep op de inkeerregeling van de fiscus hadden gedaan, kregen zij daarvoor een (gematigde) boete. Nadat de AFM daar achter was gekomen, oordeelde die toezichthouder dat daarmee de integriteit van deze bemiddelaars niet langer buiten twijfel stond. Dat betekent: zoek maar een andere baan (en voor je bedrijf: een andere bestuurder). Na een serie bezwaar- en beroepsprocedures oordeelt uiteindelijk het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) dat die sanctie te zwaar is.
 
Het CBb vindt dat AFM inderdaad mag vaststellen dat de betrouwbaarheid van beide bemiddelaars niet buiten twijfel staat. Maar omdat beiden de enige beleidsbepaler van hun onderneming zijn en op leeftijd, betekent heenzenden waarschijnlijk het einde van hun werkzame leven. Nu beiden zich wel vrijwillig bij de fiscus hadden gemeld voor de inkeerregeling, vindt het CBb een minder zware sanctie op zijn plaats. Welke dat is, laat het CBb aan de AFM over. AFM moet dus een nieuwe beslissing nemen.
 
Jammer, zo’n uitspraak van het CBb. Wat mij betreft, is de sanctie die de AFM had opgelegd volledig terecht. Opzettelijk meer dan 10 jaar grootscheeps frauderen met de belasting getuigt precies van de cultuur waardoor het in deze bedrijfstak grootscheeps  mis is gegaan. Dus AFM: laat het alsjeblieft maar een heel klein beetje minder zijn.