Symboolwetgeving bij premie-incasso

De minister gaat het recht op premie-incasso voor producten die onder het provisieverbod vallen een jaar later afschaffen dan aangekondigd. Prima. En geheel zinloos natuurlijk. Symboolwetgeving.

Premie-incasso door tussenpersonen kan als gevolg hebben dat verzekeraars een ongewenste invloed kunnen hebben op de advisering van de klant. Dat is althans de reden dat de minister het recht op premie-incasso wil afschaffen bij premies voor verzekeringen die onder het provisieverbod vallen. Die bepaling is al enige tijd geleden wet geworden en zou op 1 januari 2017 worden ingevoerd. De minister heeft de Tweede Kamer vorige week laten weten dat het wat hem betreft een jaar later wordt: 1 januari 2018. Maar de vraag is natuurlijk wat de zin van die bepaling is. Het is pure symboolpolitiek.
 
Van oudsher heeft de tussenpersoon (de bemiddelaar) wettelijk het recht op premie-incasso, zij het dat de wet daaraan toevoegt: ‘tenzij anders overeengekomen’. Vroeger was dat in de WAB en de Wabb geregeld, sinds 2007 in de Wft. Eigenlijk is die wettelijke regeling achterhaald, omdat de verzekeraar en de tussenpersoon kunnen afspreken dat de verzekeraar het incasso verzorgt. Als partijen toch vrij zijn van de wettelijke regeling af te wijken, hoeft het ook niet meer in de wet geregeld te worden. Het is bij uitstek een onderwerp dat in de samenwerkingsovereenkomst tussen een verzekeraar en een intermediair kan worden geregeld.
 
Omdat een tussenpersoon die zelf incasseert het premiegeld tijdelijk in beheer heeft, zou een verzekeraar die tussenpersoon kunnen bevoordelen door goed te vinden dat die tussenpersoon later dan gebruikelijk doorbetaalt. Met de huidige rentestand levert dat niet veel op, maar bij hogere marktrentes kan daardoor een voordeel voor de tussenpersoon ontstaan. En, zo was de gedachte, daarmee zou een verzekeraar indirect het advies zo kunnen sturen dat de tussenpersoon het liefst uitkomt bij de producten van de verzekeraar die het grootste rekening-courantsaldo toestaat. Om die reden gaat de minister het recht op premie-incasso afschaffen voor provisieverbodproducten.
 
Hangende de evaluatieresultaten van het provisieverbod schort de minister de bepaling echter op. Dat houdt vermoedelijk in dat de minister de bepaling ook weer schrapt (definitief niet in werking laat treden) als uit die evaluatie blijkt dat het met die sturing door verzekeraars reuze meevalt. Maar ook als het recht op premie-incasso wel wordt gewijzigd verandert er niets. Want het ‘recht’ vervalt dan wel, maar er komt ook geen verbod. En ‘recht op, tenzij anders afgesproken’ is materieel hetzelfde als ‘geen wettelijk recht op, maar we spreken het wel zo af’. Dus mag een tussenpersoon nog steeds met de verzekeraar afspreken wie het premie-incasso doet. Net als nu. In de samenwerkingsovereenkomst. Zoals het hoort tussen zakelijke partners. En die wetswijziging? Symboolwetgeving.