Woekerpolis 2.0.

Met dank aan de EU: de introductie van de woekerpolis 2.0. Eigenlijk is het zo triest dat het weer bijna leuk is.

Verzekeraars weten dat je geen onhaalbare, torenhoge rendementen aan klanten moet voorspiegelen. Dat leidt tot teleurstellingen. Tenslotte had waarschijnlijk nooit iemand geklaagd over beleggingsverzekeringen als de rendementen op het niveau van de jaren 90 waren gebleven. U weet misschien nog wel: die periode van de Nieuwe Economie. Toen, nog geen 20 jaar geleden, waren nagenoeg alle economen ervan overtuigd dat de beurskoersen nog maar één kant op konden: omhoog. Dat leidde dus tot de woekerpolis.

Verzekeraars weten inmiddels beter. Die hebben allang geleerd dat in het verleden behaalde resultaten geen garantie voor de toekomst geven. Zeker niet als dat verleden een toevallige, korte en rooskleurige periode betreft. De EU is nog niet zover.

Na vele jaren denken, internationaal overleg en consultatietrajecten (onze toezichthouders zaten daarbij) is op 1 januari van dit jaar een nieuwe Europese richtlijn van kracht geworden. Die draagt de fraaie naam: PRIIPS. PRIIPS staat voor Packaged Retail and Insurance based Investment Products. In gewoon Nederlands: beleggingsverzekeringen.

Nu worden beleggingsverzekeringen de laatste jaren niet zoveel verkocht als vroeger. U begrijpt wel waarom. Maar los van het imago komt dat ook omdat de financiële bijsluiter die verzekeraars bij dit soort producten moesten hanteren een beleggingshorizon kende van 20 jaar. Dat leidde er vanzelf toe dat onverantwoord hoge rendementen niet meer werden voorgespiegeld. En dus consumenten ook niet meer werden verleid met bomen die tot in de hemel groeiden. Maar die financiële bijsluiter bestaat niet meer. In plaats daarvan schrijft PRIIPS het gebruik van een ‘Essentieel Informatiedocument’ (EId) voor.

(Even tussendoor: ergens in Brussel zit een clubje Europese ambtenaren in een achterkamertje namen en afkortingen te verzinnen. Jaarlijks reiken zij onderling prijzen uit voor de meest onzinnige benaming.)

Terug naar PRIIPS. In plaats van een beleggingshorizon van 20 jaar schrijft PRIIPS dwingend een beleggingshorizon van 5 jaar voor, die in het EId moet worden opgenomen. En omdat we – toevallig – 5 jaar met gemiddeld heel rooskleurige cijfers achter de rug hebben, worden de rendementen van beleggingsverzekeringen nu weer buitengewoon rooskleurig voorgesteld. Zelfs in de ‘gematigde scenario’s’. Het FD geeft een mooi voorbeeld: het gemiddeld rendement wereldwijd was de afgelopen 20 jaar ongeveer 6% en de laatste 5 jaar gemiddeld 12%. U begrijpt wat zo’n verschil voor de uitkomst van een prognose over 30 jaar betekent: 6% betekent ruwweg een rendement van 500% over een periode van 30 jaar; bij 12% is het rendement ruwweg 3100%. Ruim 6 keer zoveel.

Wat het echt leuk maakt: verzekeraars hebben een brief naar de AFM gestuurd, waarin zij hun zorgen uitspreken. Zij zijn nu gedwongen potentiële klanten rendementen voor te spiegelen die zij zelf onwaarschijnlijk achten. De woekerpolis 2.0. is geboren.