Toezichtkosten

Heel redelijk dat de bedrijfstak zelf alle toezichtkosten moet betalen. Maar dan wel alleen de echte toezichtkosten. Niet de speeltjes die toezichthouders zelf bedenken of waar anderen om vragen.

Er is veel kritiek op het voornemen van Financiën om de toezichtkosten volledig voor rekening van de sector te laten komen. Ik kan mij veel bij die kritiek voorstellen. Toch heb ik een andere suggestie. Laat de sector alle toezichtkosten betalen; maar dan wel de echte toezichtkosten.

Want wat Financiën bedoelt met toezichtkosten en wat echt toezichtkosten zijn, zijn twee verschillende begrippen. De echte toezichtkosten zijn de kosten van DNB en AFM om de in de Wft vastgelegde taken uit te voeren. Denk aan de kosten om vergunningsaanvragen te beoordelen, om toe te zien op de naleving van regels en vergunningsvoorwaarden, betrouwbaarheids- en geschiktheidstoetsingen, opsporingsonderzoek als het vermoeden bestaat dat er iets mis is, het bijhouden van de registers, e.d.. Allemaal prima.

Maar als ik kijk naar wat DNB en AFM allemaal nog meer doen, dan kom ik nogal wat activiteiten tegen die niets met toezicht te maken hebben en waarvoor in de Wft geen enkele basis kan worden gevonden. Taken die de toezichthouders zelf bedenken en kennelijk onbeperkt kunnen bedenken, omdat zij alle kosten die zij maken toch kunnen afwentelen. Terwijl een dergelijke wetenschap juist tot terughoudendheid zou moeten leiden. En aldus worden er leidraden gemaakt op gebieden waar de wet bewust voor de open norm heeft gekozen (alsof brancheorganisaties dat niet kunnen), er worden marktonderzoeken uitgevoerd, er wordt geïnvesteerd in ‘proeftuinen’, ‘greenfields’ en ‘sandboxes’, geëxperimenteerd met nieuwe technologieën, er worden speeches gegeven (en gepubliceerd), gevraagd en ongevraagd voorstellen gedaan voor nieuwe wetgeving, gelobbyd en natuurlijk wordt de eigen organisatie uitbundig geprofileerd. ‘Het mag wat kosten want een ander betaalt ons feestje.’

U hoort mij ook niet zeggen dat al die andere activiteiten dan de echte toezichttaken (geheel) ontbloot zijn van enig maatschappelijk belang. Maar met het door de wet voorgeschreven toezicht hebben deze activiteiten niets te maken. Ik heb een paar jaar terug al eens bezwaar gemaakt tegen de oproep van de AFM aan geheel zakelijk Nederland om ‘misstanden’ op het gebied van zakelijk krediet bij haar te melden. U hoort mij niet zeggen dat er nooit iets mis gaat bij zakelijk krediet, maar de Wft geeft – en daar is vooraf echt over nagedacht – de AFM geen enkele bevoegdheid bij zakelijk kredieten.

Het lijkt mij heel redelijk als toezichthouders die andere activiteiten willen ondernemen dan hun wettelijke toezichttaken de kosten van die andere activiteiten transparant en realistisch begroten. Zeg maar: zich zelf een beetje houden aan de normen die zij zo graag aan anderen opleggen. En daar vervolgens zelf een financier voor vinden. Wil de minister dat DNB meedenkt over regelgeving? Prima minister, maar dat kost u wel geld. Als uw eigen ambtenaren het moeten doen, kost het u ook geld. Wil iemand een marktonderzoek door de AFM? Idem dito; TNS NIPO stuurt ook rekeningen. Ik ben heel benieuwd naar zo’n transparante begroting.