Thuiswerken en het Arena-arrest

Er valt veel voor te zeggen dat een werkgever óók aansprakelijk is voor de schade van een thuiswerkende medewerker als die werkgever daar geen voorziening voor heeft getroffen. Een andere situatie dan bij het Arena-arrest, maar de omstandigheden zijn vergelijkbaar.

Art. 7:658 BW verplicht de werkgever te zorgen voor veilige werkomstandigheden voor zover de werkgever die omstandigheden kan beïnvloeden. Maar op de thuissituatie van een medewerker heeft de werkgever geen invloed. Natuurlijk: de werkgever kan de medewerker instructies geven hoe zo verantwoord mogelijk thuis te werken. Hij kan geschikt meubilair en geschikte apparatuur daarvoor ter beschikking stellen. Maar uiteindelijk blijft de thuissituatie buiten zijn invloedsfeer. Alleen al door ruimtegebrek zitten maar weinig medewerkers te wachten op arboverantwoord meubilair. En dan nog kunnen er problemen zijn met gebrekkige trappen, slechte verlichting en klimaatbeheersing en suboptimale apparatuur. Veel thuiswerkende medewerkers werken in situaties die bij elke RI&E als onhoudbaar zouden worden gekwalificeerd.

Omdat de thuissituatie buiten zijn invloedsfeer ligt, zal een werkgever niet snel aansprakelijk zijn op grond van onveilige werkomstandigheden thuis. Als een medewerker op kantoor uitglijdt over een onverwacht gladde vloer of van een gebrekkige trap valt, is de werkgever aansprakelijk; overkomt de medewerker datzelfde thuis, dan is de werkgever daarvoor niet aansprakelijk. Je zou dus kunnen zeggen dat thuis werken ook leidt tot minder werkgeversaansprakelijkheid.

Art. 7:658 BW geldt niet voor verkeerssituaties. De werkgever heeft tenslotte geen invloed op de verkeersveiligheid. Het gevolg daarvan was dat de werkgever wel aansprakelijk was voor de schade van de ene werknemer (de inzittende van de auto), maar niet voor de schade van de andere werknemer (de bestuurder), die zelf een verkeersfout had gemaakt. De gedachte achter het Arena-arrest was dat dat niet redelijk is . Daarom, zo oordeelde de Hoge Raad, heeft de werkgever de plicht om te zorgen voor een voorziening waar die medewerker aanspraak op kan maken.

Het lijkt mij dat de gedachte achter het Arena-arrest ook opgeld doet voor de medewerker die bij thuis werken schade lijdt. In beide gevallen gaat het om situaties waarin de werknemer zijn werkzaamheden verricht in opdracht van de werkgever. En voor beide situaties geldt dat de werkgever de veiligheid van de arbeidsomstandigheden niet of nauwelijks in de hand heeft en dat ook vooraf weet. Bovendien: als er al een veilig alternatief is voor thuiswerken, dan heeft de werkgever dat eerder in de hand dan de medewerker.

Het kan niet missen of er ontstaan thuiswerkschadegevallen waarbij de rechter gaat oordelen dat de werkgever niet op grond van art. 7:658 BW aansprakelijk is, terwijl – als dezelfde schade op kantoor was ontstaan – de werkgever wél aansprakelijk zou zijn geweest. Bijvoorbeeld door een verkeerde zit-/werkhouding of door simpel van een gebrekkige trap vallen. Juist ook omdat ‘werken vanuit huis’ naar het zich laat aanzien leidt tot forse financiële besparingen bij de werkgever, lijkt het mij dat het ‘goede werkgeverschap’ van art.7:611 BW vereist dat de werkgever daarvoor een voorziening treft. Ik voorspel dat rechters dat ook gaan vinden. Doet een werkgever dat niet, dan is hij op die grond aansprakelijk.

Je kunt er over twisten of een AVB dekking biedt voor dit soort vermogensschade. Het lijkt mij beter daar nu al afspraken over te maken.