Nieuwe Richtlijn verzekeringsdistributie (IDD): de belangrijkste punten voor de financieel adviseur
Op 23 februari 2018 treedt de Europese Richtlijn verzekeringsdistributie (Insurance Distribution Directive, IDD) in werking. De richtlijn vervangt de Richtlijn verzekeringsbemiddeling (IMD) uit 2002. De IDD moet een gelijk speelveld creëren bij het aanbieden, adviseren en bemiddelen van verzekeringen. Ook is een betere bescherming van de consument het doel.
Wat houdt de richtlijn in?
Enkele van de belangrijkste punten uit de IDD vatten we voor u samen.
Voor wie geldt de IDD?
De richtlijn is bedoeld voor:
- verzekeraars (ook direct writers) en herverzekeraars;
- bemiddelaars en adviseurs in verzekeringen (verzekeringstussenpersonen)
- herverzekeringstussenpersonen, gevolmachtigd en ondergevolmachtigd agenten;
- exploitanten van vergelijkings- of andere sites die verzekeringen verkopen/het afsluiten mogelijk maken;
- nevenverzekeringstussenpersonen: bedrijven die bij wijze van aanvulling op de goederen of diensten die zij verkopen een verzekering verkopen (zoals verkopers van witgoed of mobiele telefoons, reisbureaus, autoverhuurbedrijven, et cetera).
Voor wie de IDD níet geldt: voor websites van overheid of consumentenorganisaties die alleen vergelijken of voor een leadgenerator die alleen doorverwijst (dus uitsluitend naam, adres, woonplaats, telefoonnummer en e-mailadres verstrekt).
Grensoverschrijdende dienstverlening
Financieel dienstverleners moeten de AFM informatie verschaffen voordat zij in een andere lidstaat mogen gaan opereren. Dat was al zo. Maar nu beoordeelt de AFM ook of bedrijfsvoering en financiële positie in orde zijn. Zo ja, dan pas stuurt de AFM de informatie door aan de toezichthouder van de lidstaat waar men wil gaan bemiddelen en mag men daar actief zijn.
Er komt een centraal elektronisch openbaar Europees register met de gegevens van partijen die grensoverschrijdend opereren.
Verbonden bemiddelaar
Niet alleen een verzekeraar kan een verbonden bemiddelaar aanstellen. Ook een bemiddelaar kan dat onder de IDD doen. Zo’n ‘verbonden bemiddelaar’, die bemiddelt onder de verantwoordelijkheid van een vergunninghoudende bemiddelaar, heeft geen eigen vergunning nodig. De vergunninghoudende bemiddelaar moet hem wel vooraf aanmelden bij de AFM. Ook is hij ervoor verantwoordelijk dat de verbonden bemiddelaar aan de Wft-eisen voldoet.
Vakbekwaamheid
Bij verzekeraars en bemiddelaars moeten leidinggevenden en werknemers die direct betrokken zijn bij de distributie van verzekeringen over voldoende kennis en vakbekwaamheid beschikken. Zij die zich alleen bezighouden met administratieve taken zijn hiervan uitgezonderd. Het huidige Nederlandse vakbekwaamheidsregime en het regime voor permanente educatie in de Wft blijven gehandhaafd.
Wensen en behoeften klant vaststellen
Elke verzekeraar/bemiddelaar moet voorafgaand aan de totstandkoming van een verzekeringsovereenkomst (zowel bij execution only-dienstverlening als bij advies) op basis van de door de klant verstrekte informatie de wensen en behoeften van de klant vaststellen. De voorgestelde verzekering moet daarmee in overeenstemming zijn.
- Bij het inventariseren van de wensen en behoeften is de door de klant zelf verstrekte informatie het uitgangspunt. Het stellen van aanvullende vragen is niet nodig.
- Bij advisering moet de financieel dienstverlener wel actief informatie inwinnen bij de klant.
Als aan de verzekeringsovereenkomst een advies (gepersonaliseerd) voorafgaat, dan moet de verzekeraar of bemiddelaar de klant uitleggen waarom een bepaalde verzekering het beste aansluit bij zijn wensen en behoeften. Ook bij advies over eenvoudige schadeverzekeringen (die niet vallen onder de Wft-adviesregels) moet de verzekeraar of bemiddelaar dat aan de klant uitleggen.
Gestandaardiseerd informatiedocument schadeverzekeringen (IPID)
De verzekeraar of bemiddelaar die een schadeverzekering ontwikkelt, moet per verzekeringsproduct een Insurance Product Information Document, oftewel IPID opstellen. Het gaat om informatie over de dekking, uitsluitingen, looptijd, premiebetaling, e.d. Dit document moet hij vóór het afsluiten van de verzekering op papier of (als de klant daarmee instemt) digitaal aan de klant geven.
Bekijk hier de eisen waaraan een IPID moet voldoen.
De verzekeringskaarten van het Verbond van Verzekeraars, die een voorloper waren van het IPID-document, worden aangepast aan de IDD-eisen (vorm en inhoud).
Onafhankelijk advies
Deelt de adviseur of bemiddelaar aan de klant mee dat sprake is van onafhankelijk advies? Dan mogen lidstaten de eis stellen dat een voldoende aantal op de markt verkrijgbare verzekeringen zijn beoordeeld, en ook dat voldoende gediversifieerd is voor wat betreft het soort verzekeringen en aanbieders. Nederland gaat hierin mee en zal het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen (BGfo) op dit punt aanpassen.
Is er geen sprake van een onafhankelijk advies? Dan moet de verzekeraar/bemiddelaar straks onder het IDD-regime aan zijn klanten de namen doorgeven van de verzekeraars waarmee hij zaken doet. Dit is een flinke aanscherping van de informatieplicht.
Productontwikkelingsproces
De IDD vereist dat financieel dienstverleners die verzekeringsproducten ontwikkelen, de doelgroep voor het product definiëren, ervoor zorgen dat de distributiestrategie aansluit bij de beoogde doelgroep en dat gedistribueerd wordt op de betreffende markt. Ze moeten aan de distributeurs (verzekeraars, gevolmachtigden en bemiddelaars) alle relevante informatie verstrekken over het verzekeringsproduct, het productontwikkelingsproces en de beoogde doelgroep.
Verzekeringen met een beleggingscomponent
Financieel dienstverleners die verzekeringen met een beleggingscomponent aanbieden, bemiddelen en/of adviseren, moeten documenten bewaren waaruit blijkt welke rechten, plichten en overige voorwaarden zijn overeengekomen met de klant. Ook het dienstverleningsdocument valt hieronder.
Oproep om uitstel van inwerkingtreding
Hoewel de richtlijn op 23 februari 2018 geïmplementeerd zou moeten zijn in nationale wetgeving en minister Dijsselbloem begin september het wetsvoorstel daartoe naar de 2de Kamer heeft gestuurd, heeft het Europees Parlement een oproep gedaan om de inwerkingtreding van de IDD uit te stellen. Financieel dienstverleners moeten meer tijd krijgen om de richtlijn te implementeren, vindt het Parlement. Of hieraan gehoor wordt gegeven, is nog de vraag.
Meer informatie
- De Insurance Distribution Directive (IDD)
- De factsheet van de AFM over de IDD
- Wetsvoorstel implementatie richtlijn verzekeringsdistributie
In de Beursbengel (nr. 868) van oktober 2017 vindt u een uitgebreid artikel over de IDD.
Diverse opleidingen van NIBE-SVV gaan in op de IDD:
