Rijden zonder rijbewijs: prima oproep van het Verbond!

Het Verbond van Verzekeraars heeft verzekeraars opgeroepen coulant te zijn voor 75-plussers die door de veel te lange wachttijden bij het CBR zonder rijbewijs zitten. De minister is daar verbaasd over. Want: rijden zonder rijbewijs is strafbaar. Over dat verbaasd zijn van de minister verbaas ik me dan weer.

Ja, rijden zonder rijbewijs is strafbaar. Maar daar gaat deze oproep van het Verbond niet over. Die oproep probeert tegemoet te komen aan problemen waar de minister zelf verantwoordelijk voor is. Want, het is háár CBR dat de (wettelijk voorgeschreven!) maximumtermijn van 4 maanden voor de verlenging van een rijbewijs met vele, vele maanden overschrijdt. Alleen daarom hebben veel 75-plussers tijdelijk geen geldig rijbewijs. Daar kan de minister makkelijk over doen, maar daarmee onderschat zij de gevolgen van zo’n maatschappelijke isolatie.

Dus vind ik de oproep van het Verbond sympathiek. Als verzekeraars die oproep volgen, kunnen 75-plussers met een gerust hart gaan rijden. Ja, zij lopen het risico op een boete, maar (1) misschien is de politie ook wel coulant en (2) die boete valt wel mee: 95 euro (+ 9 euro administratiekosten) als het rijbewijs korter dan een jaar is verlopen. Dat bedrag valt wel te overzien. Wat niet te overzien zou zijn, is het financiële risico als een verzekeraar dekking weigert na een ongeval.

En zelfs over die mogelijke boete heb ik mijn twijfels. De minister heeft namelijk ook laten weten met een coulanceregeling te komen. Die regeling zorgt ervoor dat 75-plussers in dit soort situaties met een verlopen rijbewijs mogen blijven rijden. Als het goed is, wordt die regeling 1 december van kracht. Tot die tijd, aldus de minister, blijft rijden zonder rijbewijs strafbaar. Maar dat is theorie.

In het strafrecht geldt doorgaans het beginsel dat een verboden gedraging niet alleen verboden moet zijn op het moment dat deze is gepleegd, maar óók op het moment dat de rechter daarover oordeelt. Dus: de 75-plusser die de pech heeft dat een controlerende politieagent niet coulant is, kan de zaak het beste laten voorkomen. Die zaak dient dan (heel ruim) na 1 december. Het lijkt mij niet dat enige rechter dan alsnog een boete gaat uitdelen voor een gedraging die tegen die tijd niet meer strafbaar is.

Belangrijk is wel dat een 75-plusser die zonder rijbewijs gaat rijden even bij zijn verzekeraar informeert of deze zich aansluit bij de oproep van het Verbond.

Als de minister het zo belangrijk vindt dat iedereen zich aan de wet houdt, kan zij beter beginnen met haar eigen CBR. Zo'n wettelijke maximumtermijn van 4 maanden is er niet voor niets.