UBO-register van start in september
Binnenkort treedt de verplichting tot registratie van UBO's (Ultimate Beneficial Owner) in werking. In Nederland wordt het UBO-register op 27 september 2020 opengesteld en hebben organisaties zoals BV’s, NV’s, stichtingen en verenigingen 1,5 jaar de tijd om op te geven wie de UBO is.
De plicht tot invoering van een UBO-register komt voort uit de Europese vierde anti-witwasrichtlijn. Daarin is geregeld dat alle EU-landen een register invoeren, waarin alle uiteindelijk belanghebbenden (UBO’s) van bepaalde juridische organisaties worden vastgelegd.
Doel UBO-register
Het doel van het UBO-register is om iedereen inzage te geven in wie nu echt de persoon achter een vennootschap of andere aangewezen entiteit is. Daarmee wil men voorkomen dat het financiële systeem gebruikt wordt om via allerlei constructies geldstromen van A naar B te laten lopen, zonder dat iemand nog echt kan nagaan van wie dat geld is of was en wie voor de transacties verantwoordelijk is. Dit moet het financieren van terrorisme tegengaan. Ook hoopt men er allerlei constructies ter ontduiking van belasting mee te voorkomen en het witwassen van crimineel geld of fraude te verhinderen.
Wie is een UBO?
Een UBO is de persoon die de uiteindelijke eigenaar is van of zeggenschap heeft over een organisatie. Het kan ook om méér dan één persoon gaan. Denk aan (enkele) personen die meer dan 25% van de aandelen hebben in een BV. Of personen die meer dan 25% direct of indirect eigendomsbelang hebben in een VOF of maatschap. Soms heeft iemand niet aantoonbaar 25% aan economisch belang, maar heeft hij wel de feitelijke zeggenschap over een onderneming. Ook dan is die persoon een UBO.
In het Nederlandse UBO-register worden de UBO’s opgenomen van organisaties die in Nederland zijn opgericht en een rechtsvorm hebben naar Nederlands of Europees recht. De volgende juridische organisaties hebben een registratieplicht:
- niet-beursgenoteerde besloten en naamloze vennootschappen
- stichtingen
- verenigingen
- onderlinge waarborgmaatschappijen
- coöperaties
- personenvennootschappen: maatschappen, vennootschappen onder firma en commanditaire vennootschappen
- rederijen
- Europese naamloze vennootschappen (Societas Europaea: SE)
- Europese coöperatieve vennootschappen (Societas Cooperativa Europaea: SCE)
- Europese economische samenwerkingsverbanden (EESV) die volgens hun statuten hun zetel in Nederland hebben
- kerkgenootschappen (registratie kan nog niet direct op 27 september 2020; als bekend is wanneer wel, worden de kerkgenootschappen hierover geïnformeerd door de Kamer van Koophandel)
Niet voor elke rechtspersoon geldt de UBO-registratieplicht. Zo zijn onder andere eenmanszaken en beursgenoteerde besloten en naamloze vennootschappen uitgezonderd.
Wat moet er geregistreerd worden?
De organisaties met een registratieplicht moeten vóór 27 maart 2022 (binnen 1,5 jaar na de inwerkingtreding van het register) bij de Kamer van Koophandel (KvK) een aantal gegevens over hun UBO(‘s) aanleveren. Het betreft gegevens als: voor- en achternaam, geboortemaand en -jaar, nationaliteit, woonstaat, aard en omvang van het belang (bijvoorbeeld 25%-50%, of 100%), BSN (niet-Nederlanders een fiscaal identificatienummer, TIN), geboortedag, geboorteplaats en -land, woonadres en afschriften van documenten om al deze gegevens te bewijzen.
Vertraging
Nederland loopt achter op de invoering van het UBO-register. Dit had er eigenlijk al op 10 januari 2020 moeten zijn. De EU heeft dan ook druk uitgeoefend op Nederland om dit register snel in te voeren. De vertraging werd met name veroorzaakt door privacy-bezwaren. De registratie en openbaarheid van het register liggen nogal gevoelig en daarover is dan ook veel discussie geweest. Enerzijds bestaat er de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en anderzijds deze Europese Richtlijn die openbaarheid verplicht stelt.
Wie heeft inzage?
Iedereen die dat wil, kan bij de KvK het UBO-register raadplegen. Dat kost € 2,50. Degene die het uittreksel UBO-register inziet, moet zich wel eerst registreren.
Als je het UBO-register raadpleegt (en geen opsporingsinstantie bent), dan kan je overigens niet zoeken op de naam van een persoon, maar alleen op een onderneming die een registratieplicht heeft.
De informatie die publiekelijk toegankelijk is, is beperkt tot de naam, het woonland, geboortemaand en -jaar, nationaliteit en de grootte van het belang. Alle andere informatie die men moet opgeven, is alleen toegankelijk voor de bevoegde autoriteiten, zoals de FIU (Financial Intelligence Unit), de Belastingdienst of bepaalde andere opsporingsautoriteiten (zoals het Openbaar Ministerie).
Een uitzondering wordt gemaakt bij een UBO die minderjarig is, onder curatele of bewind staat of politiebeveiliging heeft. Die kan een aanvraag indienen om de openbaar opvraagbare gegevens af te schermen.
Tip voor de adviespraktijk
Informeer de klanten die registratieplichtig zijn over de nieuwe wetgeving. Bij het niet-voldoen aan de registratieplicht, kan men een boete krijgen van € 21.750. Dat bedrag kan nog verder oplopen, bijvoorbeeld door een last onder dwangsom zolang de UBO niet is geregistreerd.
Meer informatie
Ook in diverse opleidingen van NIBE-SVV komt het UBO-register aan bod:
