Bedrijfsregeling Directe Schadeafhandeling

Het Verbond van Verzekeraars heeft op de Algemene Vergadering van 16 december 2020 de bedrijfsregeling Directe Schadeafhandeling vastgesteld en bepaald dat deze regeling van toepassing is op botsingen ontstaan na 1 juli 2021. De bedrijfsregeling is bindend voor de WAM-verzekeraars die lid zijn van het Verbond van Verzekeraars.

Wat houdt dat in? In essentie komt het erop neer dat WA-verzekerden en WA-beperktcascoverzekerden bij een ongeval contact kunnen opnemen met hun eigen verzekeraar die dan de claim in behandeling gaat nemen, de schade laat maken bij de aangesloten garagebedrijven en het schadebedrag gaat uitkeren teneinde vervolgens dit schadebedrag te verhalen op de aansprakelijke verzekeraar op basis van de OVS. We hebben het dan wel over particuliere voertuigen, die dan ook verwezen worden naar de bij de verzekeraar aangesloten garagebedrijven. Die verzekeraar moet zich dan wel gecommitteerd hebben aan de bedrijfsregeling Directe Schadeafhandeling en dus daarbij partij zijn. Alle verzekeraars die aangesloten zijn bij het Verbond van Verzekeraars dus. 

Wanneer we kijken naar ons wagenpark, dan is het gros geleased. Ook private leasing is sterk in opkomst. Voor een vast bedrag per maand rij je (financieel) risicovrij met een nieuwe auto. Deze auto’s vallen dus niet onder de beoogde regeling. In een later stadium is het de bedoeling om ook letselschades van de eigen WA-verzekerden (of alleen de verzekeringnemer?) in behandeling te nemen en het letselschadebedrag uit te keren.

Zo op het eerste gezicht lijkt het op een WA-cascoverzekering, in de volksmond allrisk-verzekering genoemd (is geen allrisk, want alleen van buiten komende onheilen zijn gedekt en niet van binnen komende onheilen). Zie het echter als een uitgeklede WA-cascoverzekering. Natuurlijk zullen er limieten in de polisvoorwaarden worden gesteld en die zullen lager zijn dan bij een WA-cascoverzekering. 

Maar de gedachte komt natuurlijk op dat wanneer men opteert voor deze regeling, men niet gewoon een WA-cascoverzekering sluit. Voor oudere auto’s zal niet iedere verzekeraar dat doen, maar vooral bij een hogere positie op de BM-ladder (in Nederland tot zo’n 85% korting!) is het premieverschil tussen een kale WA-verzekering en een WA-cascoverzekering niet groot. 

Daarbij komt dat afhandeling volgens deze bedrijfsregeling de WA- en WA-beperktcascoverzekering onvermijdelijk duurder zal maken dan een afhandeling zoals thans gebruikelijk. De verzekeraar verricht immers meer handelingen en zal ook een schadebedrag moeten voorschieten, waarbij het maar afwachten is of het kan worden verhaald. Het verschil met een WA-cascoverzekering wordt daardoor nog kleiner. Dit speelt straks des te meer als letselschades ook in behandeling worden genomen.

Als één van de aanleidingen wordt het complexe ongeval van september 2014 in Zeeland genoemd. Daarbij zijn zo’n 150 auto’s op elkaar gebotst. De directe veroorzaker kon in die chaos niet worden aangewezen, zodat volgens het normale Nederlands recht een automobilist met slechts een WA-verzekering geen schadevergoeding zou kunnen krijgen. In  Nederland geldt immers het adagium dat wanneer je schade lijdt, je die schade zelf moet dragen, tenzij je het kan afwentelen op een ander. En dan zal je de aansprakelijkheid van een ander moeten bewijzen of jezelf voor dergelijke gevallen moeten verzekeren. Jawel, een WA-cascoverzekering dus. Overigens is in dit ongeval van september 2014 besloten dat iedere betrokkene zijn/haar schade vergoed krijgt van de eigen verzekeraar, dus ook wanneer er alleen een WA-verzekering was afgesloten. Maar gelukkig komt een dergelijke calamiteit hoogst zelden voor, dus is er op zich geen reden voor een andere afhandeling.  

Een ander argument dat wordt aangevoerd is dat we te maken krijgen met zelfrijdende auto’s. Als er dan een ongeval plaatsvindt, kan de vraag gesteld worden wie er aansprakelijk is: de fabrikant, de softwareleverancier of de overheid? Wellicht een hacker? De bestuurder? De laatste niet, zo wordt gesteld, want die bestuurder is er niet. Ook dan zou een directe schadeafhandeling de oplossing zijn, aldus enkele schrijvers. Nu geloof ik echt dat zelfrijdende auto’s op de snelwegen binnen niet al te lange tijd wat meer gemeengoed zullen worden (ik heb er zelf één), maar daartussenin rijden ook minder geavanceerde auto’s. En in de binnenstad zal het nog tientallen jaren niet mogelijk zijn jezelf volledig zelfrijdend voort te bewegen. Ook bij een zelfsturende auto blijft de bestuurder natuurlijk verantwoordelijk. Dat is nu zo, maar kan wellicht in de toekomst anders worden. De verwachting echter is dat we dan decennia verder zijn. In de nabije toekomst is er dus ook geen reden om een directe schadeafhandeling te introduceren met daarbij een verhoging van de premie.

Nog een argument dat hoorbaar is. Bij een schadegeval wendt men zich het liefst tot de eigen verzekeraar. De verzekeraar van de tegenpartij zou in de meeste gevallen onder de aansprakelijkheid trachten uit te komen. Bij de betere verzekeraars kan men horen dat ‘de tegenpartij van vandaag de klant van morgen kan zijn’. En als er betaald moet worden, dan is het raadzaam dat zo snel mogelijk te doen, want dan is de kans kleiner dat de tegenpartij de hulp inroept van een juridisch deskundige met de daarbij voor de aansprakelijke partij additionele kosten (art. 6:96 BW). En een snelle schaderegeling resulteert in lagere administratieve lasten. En minder wettelijke rente. Vergeet overigens niet dat de Tuchtcommissie en het KiFiD hier een rol van belang spelen. En wil een WA-verzekerde in voorkomende gevallen de eventuele rompslomp uit handen geven, dan is een relatief goedkope rechtsbijstandverzekering de oplossing.

Als conclusie kan gesteld worden dat de invoering van de bedrijfsregeling Directe Schadeafhandeling prematuur is en dus thans niet nodig. Het gaat hier om een beperkte groep automobilisten met een privé-voertuig. Deze groep wordt echter steeds kleiner. Door de invoering van het direct vorderingsrecht op de aansprakelijke verzekeraar door de benadeelde partij (art. 6 van de WAM) heeft hij een zelfstandig vorderingsrecht op deze aansprakelijke verzekeraar en wanneer de WA-verzekeringnemer dat wenst, kan hij een rechtsbijstandverzekering afsluiten. Toepassing van de werking van de directe schadeafhandeling geschiedt alleen als de betrokken verzekeraars het eens zijn over de schuldvraag. Dan is het toch simpel om zelf naar de aansprakelijke verzekeraar te stappen, waardoor je ook niet vast zit aan de aangesloten garagebedrijven? Te voorzien is een sterk verhoogde WA-premie, terwijl de Nederlandse automobilist van oordeel is dat deze premie al hoog is.

Wanneer je een directe schadeafhandeling wil, doe het dan voor het gehele verkeer. Dus ook voor (brom/snor)fietsers en voetgangers en niet voor een kleiner wordende groep WA-verzekerde automobilisten. Iedereen die schade lijdt, gaat naar zijn eigen verzekeraar. Vanzelfsprekend moet de wetgeving dan worden aangepast. Iedereen wordt dan verplicht zo’n verzekering te sluiten, ook de fietsers en voetgangers. Dat ligt politiek moeilijk en de Nederlander houdt niet van verplichtingen. Aan de andere kant moet dan voorzien worden in een uitgebreide acceptatieplicht. En dat zal niet goed vallen bij verzekeraars.

Gezien bovenstaande kan je je afvragen of de Nederlandse WA-verzekerden op een dergelijke regeling zitten te wachten. Mijn advies in dan ook: niet doen en besteed het geld van deze investering in een (nog) betere bediening van zowel de verzekerde als de tegenpartij. Het systeem dat we in Nederland hebben, is zo gek nog niet.