De minister vergist zich

In de Tweede Kamer werden vragen gesteld over het beleid van verzekeraars voor klanten met een strafrechtelijk verleden. De minister van Justitie begint goed, maar gaat de fout in als hij zelf risico’s gaat inschatten. Risico’s inschatten en deze minister gaan niet samen.

Het is niet mijn bedoeling om het minister Van der Steur in deze voor hem toch al lastige tijden extra moeilijk te maken. Maar zijn antwoord op een aantal vragen uit de Tweede kamer geeft daar wel aanleiding toe.
 
Tweede Kamerlid Madeleine van Toorenburg was kennelijk op het idee gekomen dat autoverzekeraars een melding krijgen als een aanvrager de laatste 8 jaar gedetineerd is geweest en alleen al daarom die aanvrager dan doorsturen naar Rialto. In zijn antwoord legt de minister terecht uit dat verzekeraars dergelijke informatie niet automatisch krijgen, maar in hun aanvraagformulier wel mogen vragen naar een strafrechtelijk verleden. Vervolgens is het aan de verzekeraar om op basis van de antwoorden een risico-inschatting te maken. Tot zo ver ging het goed.
 
Daarna gaat het mis. De minister kan de verleiding niet weerstaan om zelf op de stoel van de verzekeraar te gaan zitten. Hij gaat zelf risico-inschattingen maken en dan blijkt dat hij niet veel begrijpt van verzekeren. De minister stelt dat een strafbaar feit bij de risico-inschatting alleen een rol speelt als het gaat om een verzekering die te relateren is aan dat strafbare feit. Dat is al discutabel genoeg, maar vervolgens maakt de minister het nog erger als hij concrete voorbeelden gaat geven. Zo stelt de minister: ‘een rij-ontzegging is bijvoorbeeld slechts voor een autoverzekering relevant, en brandstichting voor een brandverzekering’. Dat is niet alleen erg omdat een rij-ontzegging helemaal geen strafbaar feit is (maar een sanctie die is opgelegd naar aanleiding van een strafbaar feit). Zeker van een minister van Justitie mag je verwachten dat hij dat onderscheid kent. Maar wat de minister uitlegt, is vooral erg, omdat het niet waar is.
 
Bij hun risico-inschatting kijken verzekeraars inderdaad naar het eventuele strafbare feit. De aard van een strafbaar feit zegt iets over het morele risico en dus over de klant. Strafbare feiten zeggen in het algemeen niets over het materiële risico. Reken maar dat een verzekeraar een autoverzekering mag weigeren aan iemand die veroordeeld is wegens brandstichting. En als een rijontzegging is opgelegd omdat iemand voor de zoveelste keer dronken achter het stuur zit, zal de gemiddelde brandverzekeraar die klant ook niet op normale condities accepteren.
 
Uitspraken van een minister van Justitie over het verzekeringsrecht horen gezaghebbend te zijn. Dat gezag is met deze antwoorden ernstig aangetast. De minister had beter moeten weten.