Dubbele proportionaliteitsafweging bij registreren fraudeurs

Financiële instellingen die gegevens van onrechtmatig handelende klanten in het Extern Verwijzingsregister (EVR) willen plaatsen, krijgen op grond van jurisprudentie voortaan te maken met een dubbele proportionaliteitsafweging. Niet alleen moeten ze de afweging maken óf ze de gegevens registreren, maar ook voor hoelang.

 Protocol

Financiële instellingen mogen onder bepaalde voorwaarden persoonsgegevens van een (potentiële) fraudeur registreren en met elkaar delen. In het Protocol Incidentenwaarschuwingssysteem Financiële Instellingen (PIFI) is exact vastgelegd hoe en wanneer persoonsgegevens in het Incidentenregister van de financiële instelling en in het Extern Verwijzingsregister (EVR) mogen worden opgenomen. Doel van de registratie is het bewaken van de continuïteit, veiligheid en integriteit van de financiële sector.

Regels aan opname

Wanneer iemands gegevens in het EVR worden opgenomen, kan dit gedurende langere tijd en bij meerdere financiële instellingen consequenties voor hem of haar hebben. Daarom is aan de registratieduur en de doorhaling van registraties in het PIFI een aantal regels gesteld:

• De gegevens worden uit het Incidentenregister gehaald, zodra registratie niet meer het doel dient (het waarborgen van de continuïteit, veiligheid en integriteit van de financiële sector).
• De gegevens worden in ieder geval verwijderd 8 jaar na de plaatsing in het Incidentenregister en in het EVR.
• De gegevens worden verwijderd als betrokkene een succesvol beroep op zijn recht tot correctie van zijn gegevens heeft gedaan en verwijdering is aangewezen.

Proportionaliteitsbeginsel

Voorafgaand aan de registratie moet de financiële instelling volgens het PIFI kunnen aantonen dat zij het belang van de sector om te worden gewaarschuwd, heeft afgewogen tegen het belang van betrokkene om beschermd te worden tegen mogelijke nadelige gevolgen van de registratie. Dat eerste belang moet aantoonbaar prevaleren.

Extra proportionaliteitsafweging

De extra proportionaliteitsafweging die financiële instellingen nu moeten maken, is het gevolg van enkele uitspraken (nr. 2015-142, 143, 206 en 237) van het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid). In deze uitspraken speelt de registratieduur een rol. Als de veiligheid en integriteit van de financiële sector niet meer gebaat is bij handhaving van registratie in het EVR, is er geen reden de registratie de volle 8 jaar te handhaven. De financiële instelling moet deze tweede proportionaliteitsafweging al bij het registeren in het EVR maken. Voordat zij de persoonsgegevens extern beschikbaar stelt, moet zij beoordelen hoelang die waarschuwing voor de markt beschikbaar blijft.

Voorbeeld

Recent heeft de Rechtbank Gelderland in een kort geding (niet gepubliceerd) geoordeeld dat de registratie in het EVR na 3 jaar moet worden doorgehaald, omdat dat voor betrokkene de kans op een baan in de financiële sector belemmert. Ondanks dat sprake was van een poging tot oplichting van de verzekeraar voor € 100.000 per jaar, vindt de rechter registratie voor de maximaal toegelaten 8 jaar disproportioneel.

Van belang bij afweging

Voorafgaand aan een EVR-plaatsing moet de financiële instelling de (dubbele) proportionaliteitsafweging maken. Daarbij spelen diverse factoren een rol, zoals:

• ernst van de gedraging
• hoogte van de schade
• persoonlijke omstandigheden van de betrokkene, zoals leeftijd en beroep
• voldoende bewijs

De verzekeraar moet in zijn besluitvorming rekeninghouden met alle ‘verlichtende’ of ‘verzwarende’ omstandigheden en met de mogelijke impact van een EVR-registratie voor de betrokkene. 
Meer informatie?

• Bekijk het Protocol Incidentenwaarschuwingssyteem Financiële Instellingen (PIFI)
• Ook in de Beursbengel van maart 2016 wordt aandacht besteed aan registratie in het EVR

• Coördinator Fraudebeheersing Verzekeringen (LCFB)
• Wft Basis
• Wft Schadeverzekeringen Particulier
• Wft Schadeverzekeringen Zakelijk
• Schadebehandelaar/Acceptant Motorrijtuigverzekeringen
• Personenschade Licht Letsel
• Schadebehandelaar/Acceptant Aansprakelijkheidsverzekeringen
• Brandverzekering en Schaderegeling
• Schadebehandelaar/Acceptant Brandverzekeringen