Helmplicht voor alle snorfietsers op komst
Update 5-1-2023: De helmplicht is ingegaan op 1 januari 2023. Het is nu verplicht om een helm te dragen op een snorfiets.
Tot nu toe moeten alleen snorfietsers in Amsterdam en Utrecht verplicht een goedgekeurde helm op als ze op de rijbaan rijden. Als het aan het kabinet ligt gaat dat veranderen. Dan moeten alle snorfietsers in heel Nederland verplicht een goedgekeurde helm dragen. En het maakt dan niet uit of je op het fietspad rijdt, of op de rijbaan.
Stijgende populariteit snorfiets
De term ‘snorfiets’ dook voor het eerst op in de tv-rubriek Hier en Nu op 9 september 1975, het jaar waarin de helmplicht voor bromfietsers van kracht werd. De snorfiets werd toen geïntroduceerd als alternatief voor de bromfiets, bedoeld voor mensen die geen helm wilden dragen. De populariteit van de snorfiets was in het begin nog gematigd, maar nam snel toe. In 1980 werden nog maar 12.500 snorfietsen verkocht. Door onder meer de invoering van de snorscooter en de retro snorscooter verbeterde het imago en steeg ook de verkoop. In 2006 bedroeg het aantal snorfietsen in Nederland rond de 300.000. In 2022 zijn het er naar schatting meer dan 750.000.
Risico op letselschade
Wettelijk gezien behoort de snorfiets tot de categorie bromfietsen en heeft veelal dezelfde eigenschappen als de bromfiets. Het verschil met een bromfiets is de snelheid: een snorfiets mag niet sneller rijden dan 25 km per uur. En op een snorfiets hoef je in tegenstelling tot op een bromfiets geen helm op. Een snorfiets herken je aan een blauwe kentekenplaat, een bromfiets heeft een gele kentekenplaat.
Bij het rijden zonder helm is er bij een ongeval een relatief groot risico op letselschade. Volgens het onderzoeksrapport Onderzoek helmplicht snorfietsers van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (p. 24) zijn er in 2018 onder snorfietsers 16 doden en 1.838 gewonden met letsel geregistreerd (VIASTAT, 2019).
Cijfers van het CBS laten zien dat het aantal dodelijke verkeersslachtoffers bij snor- en bromfietsen in 2021 sterk gestegen is.
Bron: CBS
Utrecht en Amsterdam
Met name in Amsterdam en Utrecht ontstonden door het stijgende aantal snorfietsers, de toenemende drukte op de fietspaden en het verschil in snelheid van de verschillende soorten tweewielers gevaarlijke situaties. De gemeenten Amsterdam en Utrecht namen daarop maatregelen om de bereikbaarheid en de veiligheid in de stad te vergroten. Ze verplaatsten de snorfiets naar de rijbaan en op de rijbaan werd de helm verplicht.
De maatregel had effect. Uit onderzoek bleek een sterke daling van het aantal geregistreerde ongevallen met letsel waarbij een snorfietser betrokken is. Ook het aantal ongevallen waarbij een fietser betrokken is, daalde fors. Daarnaast nam het aantal conflicten tussen snorfietsers en andere weggebruikers flink af.
Landelijke invoering helmplicht
Het kabinet heeft een wetsvoorstel met nieuwe regels voor snorfietsers voorgelegd aan de Raad van State. Als de Raad van State dit voorstel goedkeurt, dan moeten alle snorfietsers in Nederland een goedgekeurde helm dragen, zowel op het fietspad als op de rijbaan. Een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) verwacht dat de helmplicht op z’n vroegst 1 januari 2023 zal ingaan en benadrukt dat er nog geen zekerheid is over de ingangsdatum. De bedoeling was om de helmplicht in juli of september aanstaande in te voeren. Maar die datum wordt zeker niet gehaald, aldus de woordvoerder van het ministerie.
Wat is een goedgekeurde helm?
Je herkent een goedgekeurde bromfietshelm aan een cirkel met de hoofletter E erin. Achter de E staat een cijfer, en elk cijfer staat voor een EU-land. In Nederland krijgen goedgekeurde helmen het cijfer 4.
Speed-pedelec-helm mag ook
Verschillende partijen en snorfietseigenaren hebben aangegeven een motorfietshelm te zwaar en te weinig ventilerend te vinden voor sommige soorten snorfietsen. Daarom heeft het ministerie van IenW TNO laten kijken naar de veiligheid van een speed-pedelec-helm. TNO oordeelde positief over het gebruik van de speed-pedelec-helm (de SEPAC-helm). Het wordt voor snorfietsers dus mogelijk om zowel voor de bromfietshelm te kiezen als de lichtere SEPAC-helm.
Ook helmplicht voor e-bikers?
De e-biker hoeft nog geen helm te dragen. Daarentegen zijn speed-pedelec-gebruikers sinds 2017 wel verplicht om een helm te dragen. Maar de speed-pedelec gaat ook sneller dan 25 km per uur.
Al jarenlang wordt er gediscussieerd over de vraag of een helm voor een e-bike verplicht moet worden. Er zijn veel ongelukken met e-bikes op de weg en de berijders ervan zijn net zo kwetsbaar als snorfietsers. Bovendien is het gevaar van e-bikes dat het voor anderen vaak niet goed duidelijk te zien is dat ze snel gaan; een e-bike ziet eruit als een gewone fiets. Ook de e-biker zelf kan soms niet goed inschatten hoe veel sneller hij of zij gaat.
Scooterbelang, een organisatie die zich inzet voor de belangen van brommer- en scooterrijders zegt het volgende over de komende helmplicht voor de snorfiets en het ontzien van de e-bike:
“… oneerlijk dat de snorscooter met 25 km/u wel een helmplicht krijgt en de elektrische fiets met diezelfde snelheid (of vaak harder omdat men deze ook opvoert) die helmplicht niet heeft. Als een deel van de scooterrijders de snorscooter verruilt voor een elektrische fiets zonder helmplicht wordt het tegenovergestelde doel bereikt en zal de winst met betrekking tot verkeersslachtoffers marginaal zijn of zelfs de verkeerde kant op gaan.”
De kans bestaat dat ook voor de e-bike in de toekomst een helmplicht gaat gelden. Maar volgens een woordvoerder van het ministerie van IenW “is de kwestie complex”. Dat heeft te maken met de (neven)effecten van zo’n maatregel.
Helmplicht voor 60-plussers?
De laatste weken was er in het nieuws ophef over een mogelijke helmplicht voor 60-plussers. Een verkeersveiligheidsadviseur van het kabinet had laten vallen dat als fietsers een helm dragen, dit 80 fietsdoden per jaar scheelt. En omdat veel slachtoffers boven de 60 zijn, zou een fietshelmplicht voor iedereen ouder dan 60 jaar ingevoerd moeten worden.
Een woordvoerder van het ministerie van IenW laat echter weten dat er geen plannen zijn voor een helmplicht voor 60-plussers.
Letselschade-opleidingen bij NIBE-SVV
Lelschadebehandelaars krijgen regelmatig te maken met schades die het gevolg zijn van ongevallen met een snorfiets. Adequate begeleiding van deze letselschadezaken is van groot belang voor de slachtoffers.
