IDD en provisietransparantie

Moeten bemiddelaars in verzekeringen de hoogte van hun beloning aan de klant bekend maken, ook als de klant daar niet om vraagt (actieve provisietransparantie)? Ter gelegenheid van de Invoering van de IDD ligt de vraag opnieuw op tafel.

De AFM pleit voor ‘actieve provisietransparantie’ bij schadeverzekering. Adfiz is daartegen. Toch is er volgens mij wel wat voor te zeggen, zeker als die actieve provisietransparantie ook gaat gelden voor een enkel product waar nu nog het provisieverbod voor geldt.

Bij provisieverbodproducten is het duidelijk. De klant betaalt en mag dus verwachten dat zijn belang behartigd wordt. Maar bij schadeverzekering blijft het wringen: de adviseur die zijn beloning niet van de klant ontvangt, maar van degene waarvan hij het product verkoopt. En voor dat advies dus alleen beloond wordt als er echt wat verkocht wordt. Die adviseur verkoopt dus eigenlijk ‘de klant’ aan de verzekeraar. Dat wringt, maar niettemin ben ik tegen een verbod op schadeprovisie. Als een adviseur een adviestarief moet gaan vragen voor (pak ‘m beet) een AVP, wordt er geen AVP meer verkocht.

Actieve provisietransparantie vind ik een mooie middenweg. Provisie mag, maar je moet de klant vertellen hoeveel en hoe vaak. Het tegenargument dat de bakker en de supermarkt óók niet hoeven te vertellen hoeveel ze aan de verkoop van een product verdienen, lijkt mij een onzin. Die bakker en die supermarkt profileren zich niet als adviseur, maar als verkoper. Dat doet een verzekeringsadviseur niet. Die profileert zich juist wèl als adviseur en níet als verkoper. Een beter argument dat ik vaak hoor, is dat de hoogte van die schadeprovisie de gemiddelde klant niet zo interesseert. Dat geloof ik ook. Maar dat argument kun je ook gebruiken om te betogen dat je het daarom best kunt vertellen.

Wat mij ronduit een voordeel lijkt, is dat provisietransparantie ook leidt tot een (meer) gelijk speelveld tussen bemiddelaars die niet adviseren en bemiddelaars die dat wel doen. Ook internetvergelijkers (waarvan veel klanten denken dat die hun diensten gratis verlenen) moeten dan hun beloning actief kenbaar maken, net als bijvoorbeeld autodealers en winkelbedrijven (denk: HEMA).

Tegelijk denk ik dat provisietransparantie ook een prachtige oplossing is voor een probleem dat ontstaan is door het provisieverbod. Er is een groeiend leger zzp-ers. Velen van hen aan de onderkant van de inkomensmarkt. Die hebben dringend behoefte aan een goed advies over inkomensverzekeringen en een passende inkomensverzekering. Maar juist hun inkomenssituatie is een serieus beletsel voor een goed advies en dus komt die verzekering er ook niet van.

Het opheffen van het provisieverbod voor individuele inkomensverzekeringen, onder gelijktijdige invoering van provisietransparantie voor dit product en andere schadeverzekeringen, lijkt mij een oplossing waarbij zowel de klant als het adviserende intermediair is gebaat.