Webinar Verzekeringsfraude maakt ontwikkelingen bij fraudebestrijding inzichtelijk

Meer dan 700 mensen hadden zich aangemeld voor het webinar ‘Verzekeringsfraude te lijf: hoe dan?’ op 25 september. Het webinar werd georganiseerd door NIBE-SVV en de Insurance Academy van het Verbond van Verzekeraars. De omvang van verzekeringsfraude maakt dat er steeds meer aandacht komt voor de preventie en aanpak ervan. De trends en ontwikkelingen bij fraudebestrijding stonden dan ook centraal tijdens het webinar. 

Wat is verzekeringsfraude?

Bij verzekeringsfraude is er sprake van opzettelijke misleiding. Het is een breed begrip, met verschillende verschijningsvormen:

• majoreren: meer claimen dan de werkelijke schade, ophogen van de bedragen op de nota
• fingeren: doen alsof iets is gebeurd, verdraaien van de feiten zodat het voorval onder de dekking valt
• ensceneren: opzettelijk veroorzaken van een verzekerd voorval, of in scène zetten
• verzwijgen: niet nakomen wettelijke mededelingsplicht bij aanvraag verzekering

Verzekeringsfraude is niet alleen een probleem bij schadeverzekeringen, maar net zo goed bij Leven, Inkomen, Zorg, et cetera. En het zijn niet alleen consumenten die fraude plegen, ook zakenpartners en eigen medewerkers bevinden zich onder de fraudeurs. Het gaat naar schatting in driekwart van de gevallen om gelegenheidsfraudeurs (‘opportunistische debutanten’), in een kwart van de gevallen is er sprake van een georganiseerd karakter.

Trend: toename verzekeringsfraude

Verzekeringsfraude lijkt toe te nemen. De gedetecteerde fraudezaken zijn slechts ‘het topje van de ijsberg’, zo schat het CBV (Centrum Bestrijding Verzekeringscriminaliteit van het Verbond). Niet-gedetecteerde fraude is geen fraude, en exacte cijfers zijn daarom niet te geven. De cijfers van het CBV laten zien dat in 2016 voldoende bewijs gevonden is tegen maar liefst 10.001 fraudeplegers. Dat is 20% meer dan in 2015. Meer dan de helft van de vastgestelde fraudes (5.598 gevallen) vond plaats in de aanvraagfase van verzekeringen. 3.080 van de verzekeringscriminelen zijn afgelopen jaar extern geregistreerd in het landelijk waarschuwingssysteem. Met de opgespoorde zaken was in totaal een bedrag van ruim 83 miljoen euro gemoeid.

Trend: steeds meer fraude met reisverzekeringen

Momenteel ziet het CBV de trend dat steeds meer jongeren via een valse claim iets van de kosten van hun vakantie willen ‘terugverdienen’. In de leeftijdscategorie 25 tot 35 jaar is in de eerste helft van 2017 het aantal fraudezaken met reisverzekeringen ruim verdubbeld ten opzichte van dezelfde periode in 2015 en 2016.

Trend: aan de voordeur

Een trend is dat het aantal fraudegevallen in de acceptatie en afhandeling dichter naar elkaar toe groeit. Bij verzekeraars neemt het besef toe dat fraudebestrijding begint bij de voordeur. Verzekeraars richten zich steeds meer op het acceptatieproces en het buiten de deur houden van moraliteitsrisico’s. En dankzij data-analyse en ict-technieken is betere detectie mogelijk.

Trend: digitalisering

Er komen steeds meer fraudezaken aan het licht (zowel voorkomen als opgespoord) met behulp van digitalisering. Onder andere door datamining zijn afwijkende patronen te herkennen, zoals een schadehersteller die veel vaker en meer declareert dan zijn collega’s. Dankzij verbetering van de detectieprocessen zijn verzekeraars steeds beter in staat fraude te detecteren. In 2015 is met 15% minder uitgevoerde incidentonderzoeken bijna 10% meer fraude opgespoord. Veel verzekeraars onderzoeken momenteel de mogelijkheden van de inzet van nieuwe technieken, zoals machine learning en blockchain. Maar interpretatie van gegevens zal mensenwerk blijven, zo werd benadrukt tijdens het webinar.

Trend: verschuiving naar preventie en naar de ‘streetwise’ verzekeraar

Verzekeraars zijn zich er steeds meer van bewust dat ze moeten leren denken als een fraudeur. Door zo veel mogelijk kennis over fraudes te verzamelen, is het mogelijk de denk- en handelswijze van een fraudeur beter te doorgronden en voorspellen.

Trend: steeds meer samenwerking met andere partijen

Recent hebben verzekeraars een maatschappijoverschrijdend team tegen cybercrime opgericht, het Computer Emergency Response Team (i-CERT). Dit team moet de digitale weerbaarheid van de sector vergroten en – als zich cyberincidenten voordoen – de schade zo veel mogelijk zien te beperken. Het team, onder coördinatie van het CBV, is in de eerste weken al geregeld in actie geweest om verzekeraars te helpen met actuele informatie en adviezen over cyberdreigingen, zoals onlangs bij de wereldwijde ransomware-aanval.
Ook is er in juli 2017 een convenant gesloten met Politie en Justitie met nieuwe solide afspraken voor samenwerking in de strijd tegen fraude.
Verder is er nu een landelijk loket voor verzekeraars voor het doen van aangifte van fraude of overleg daarover.

Betere samenwerking en gegevens delen met elkaar: hoe zit het dan met de privacy?

De privacy van de klant is belangrijk, maar misdaad mag niet lonend zijn, stelt het Verbond van Verzekeraars. Voor het herkennen van trends zijn niet altijd individuele gegevens nodig. Verzekeraars moeten zich steeds de vraag stellen ‘voor welk doel heb ik deze gegevens nodig en mag ik ze met een ander delen’. Het uitgangspunt moet zijn: binnen de wettelijke kaders blijven en geen informatie delen als daar geen aanleiding voor is of als er geen vooraf vastgesteld doel mee wordt gediend.

Verdere ontwikkelingen in de strijd tegen fraudeurs

• Sinds oktober 2016 is er de Lik-op-stuk-aanpak via SODA. Verzekeraars brengen standaard 532 euro in rekening bij fraudeurs voor interne onderzoekskosten
• Vanaf augustus 2017 gebruikt het CBV de CIS Referentietool. Met dit zoeksysteem kunnen aangewezen partijen bij calamiteiten, veiligheid- of opsporingsonderzoeken de verzekeraar of gevolmachtigde bij een bepaald (rechts)persoon of een object traceren.

Meer weten?

Bekijk de Factsheet van het CBV en de door het Verbond gepresenteerde visie Toekomst in aanpak van verzekeringsfraude.
 
Om uw kennis op het gebied van fraudebeheersing en -bestrijding te vergroten kunt u bij NIBE-SVV de opleiding Coördinator Fraudebeheersing Verzekeringen volgen.

Webinar terugkijken

Heeft u het webinar gemist? U kunt het webinar hier terugkijken.
 
PS: Het volgende webinar vindt plaats op 13 november en zal gaan over FinTech.