Webinar Compliance van NIBE-SVV groot succes

“Top in beeld gebracht”, “Voor herhaling vatbaar” en “Ik kijk uit naar het volgende webinar”. Dit zijn een paar reacties van deelnemers aan het webinar over compliance. Ruim 1.000 professionals meldden zich aan voor dit door NIBE-SVV georganiseerde webinar dat plaatsvond op 5 oktober 2020. Tijdens het webinar konden de deelnemers ook vragen stellen. Nog nooit kwamen er zoveel vragen binnen. Het was onmogelijk om alle vragen tijdens het webinar te beantwoorden. Daarom lichten we er hier een paar voor je uit.

Compliance is niet ‘vinken’, maar ‘thinken’

In het webinar sprak Dick Alblas over compliance, over richtlijnen, risico’s en red flags. Hij ging in op de actuele ontwikkelingen rond de wet- en regelgeving. Aan bod kwamen ook recente spraakmakende zaken, de gevolgen en wat we ervan kunnen leren. Heel belangrijk in zijn ogen: compliance is niet ‘vinken’, maar ‘thinken’.

Dick Alblas is docent aan de Academie voor Bank en Verzekeringen aan de Universiteit van Amsterdam en advocaat bij Vos & De Lange Advocaten in Barendrecht. Hij is specialist op het gebied van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en advocaat op het terrein van het financieel economisch (straf-)recht. 

Een paar vragen uitgelicht

1. Moet je een persoon met een strafblad de-risken?

Volgens Dick Alblas is het antwoord op deze vraag: nee. De bank is niet de rechter. Maar áls een klant een strafblad heeft, kijk je heel nadrukkelijk vanuit je risicobewustzijn naar wat dit betekent voor je bank of verzekeraar of andere instelling. Een klant die voor bancaire oplichting en fraude is veroordeeld, zal niet juichend worden ontvangen. Maar als hij zijn straf heeft uitgezeten en zijn leven weer op de rit heeft? Waarom zou je hem dan een betaalrekening weigeren? Stel dat hij al klant is bij je en hij heeft een andere bank opgelicht: zijn risicoprofiel zal dan natuurlijk wel veranderen, maar waarom zou je hem nog eens extra straffen wanneer hij zich bij jou keurig gedraagt en ook een beheersbaar risico vormt?

2. Hoe zit het met het spanningsveld tussen privacy en onderzoek?

De Wwft verplicht tot het doen van onderzoek, stelt Alblas. Informatie die je in dat kader dus verzamelt, volgt hetzelfde regime als de cliëntgegevens. Art. 34a van de Wwft zegt dat je die persoonsgegevens alleen verwerkt in het kader van het voorkomen van witwassen en het financieren van terrorisme. Je mag die informatie niet verder verwerken voor bijvoorbeeld commerciële doeleinden. Je bent als instelling ook verplicht om je potentiële cliënt te informeren over welke verplichtingen op jou als instelling rusten in het kader van de Wwft. Dit betekent dus ook dat een cliënt gerechtigd is te weten welke informatie je van hem of haar hebt verzameld. Overigens zal een instelling bij bepaalde informatie ook hoor- en wederhoor toepassen, om de juistheid en volledigheid van de verzamelde informatie te toetsen. 

En hoe je in de praktijk omgaat met zogenoemde ‘zachte informatie’? Het verwerken van zachte informatie lijkt Dick Alblas een gevaarlijke route. Tenzij je de zachte informatie kunt toetsen aan een objectieve bron of hebt geverifieerd bij de cliënt, wat die informatie uiteindelijk verandert in ‘harde’ informatie. Je beslissingen baseren op zachte informatie is in alle gevallen een wankele basis, aldus Alblas. Stel dat je op basis van zachte informatie een cliëntrelatie beëindigt, dan is het moeilijk om in een proces geloofwaardig staande te blijven.

3. Vallen schadeverzekeraars nu ook onder de Wwft?

De Wwft is niet van toepassing op schadeverzekeraars. Dus de verplichtingen omtrent cliëntenonderzoek en risicobeheersing uit de Wwft zijn niet op hen van toepassing. Maar Alblas wijst erop dat de Wft wel helemaal op hen van toepassing is. En ook de Sanctiewet. Op grond van de Sanctiewet is het verboden om zaken te doen met personen en landen waartegen economische sancties zijn uitgevaardigd. In die zin zal een schadeverzekeraar in essentie feitelijk dezelfde risicoanalyse op zijn klanten moeten uitvoeren als een levensverzekeraar of bank.

4. De nadruk komt steeds meer te liggen op Compliance Monitoring, terwijl dit toch meer een taak voor audit is?

Alblas hierover: Hier zie je natuurlijk gestapeld toezicht ontstaan. De vraag of de compliancefunctie voldoende functioneert is volgens hem niet een vraag van monitoring, maar een vraag van auditing. Daarin voorziet de Wwft nu ook. En de Wft ook al. Bij grote instellingen zul je dus het functioneren van de compliancefunctie onafhankelijk moeten toetsen. En dat past ook helemaal in de ontwikkeling. Sterker nog: in de praktijk zie je een verschuiving naar ook het bestraffen van de compliance officer wanneer er onvoldoende toezicht en handhaving is geweest. In Amerika zijn er al voorbeelden van strafrechtelijke veroordelingen van compliance officers. Ook in Nederland sluit hij niet uit dat dit de toekomst gaat worden. Het wordt in die zin een spannend en gevaarlijk beroep, aldus Alblas.

Nog meer vragen?

In de decembereditie van de Beursbengel en ook op kennisplatform FLINK verschijnt binnenkort een artikel van Dick Alblas. Daarin beantwoordt hij nog meer vragen van de deelnemers aan het webinar.
Veel deelnemers vroegen na afloop van het webinar naar de literatuur die genoemd werd tijdens het webinar. Een literatuurlijst met ‘verplichte kost’ voor iedereen die werkt in de financiële sector vind je hier. Ook relevante opleidingen over Compliance vind je er.

Terugkijken webinar

Het webinar is nu ook terug te kijken via de site van NIBE-SVV.