De hypothekenrichtlijn en de vakbekwaamheid van de baas

De nieuwe hypothekenrichtlijn eist ook vakbekwaamheid van de leidinggevende van klantmedewerkers. Dat had de Wft net afgeschaft, maar wordt dus nu weer teruggedraaid. Voor hypotheken dan. 

Het lukt de minister niet om de nieuwe Europese hypothekenrichtlijn (Mortgage Credit Directive oftewel MCD) tijdig in de Wft te verwerken. Dat had op 21 maart 2016 gebeurd moeten zijn, maar het wordt ergens rond de zomer. Hypotheekaanbieders en –adviseurs maken zich zorgen over de vraag hoe zij onder de nieuwe regeling moeten gaan werken, nu offertes veel meer bindend worden dan deze ooit geweest zijn. Maar ik wil het even hebben over een wat ondergesneeuwd puntje: de vakbekwaamheid. En dan met name de vakbekwaamheid van de baas. 
 
Want de MCD stelt ook eisen aan de vakbekwaamheid van feitelijk-leidinggevenden van klantmedewerkers. Dat zijn dus niet per se de bestuurders (beleidsbepalers) van de organisatie, want bij een grote organisatie zitten er vele lagen tussen de bestuurders en de werkvloer. Eén van die lagen wordt gevormd door de feitelijk-leidinggevenden van de klantmedewerkers. Die klantmedewerkers moeten aantoonbaar actueel vakbekwaam zijn en – als zij adviseren – ook het Wft-diploma Adviseur hypothecair krediet hebben. Met de bekende overgangsregeling tot 1 januari 2017. Maar die MCD stelt dus ook vakbekwaamheidseisen aan de feitelijk-leidinggevenden van die klantmedewerkers. En voor zover ik kan zien: zonder overgangsregeling.
 
Nu is dat voor veel feitelijk-leidinggevenden geen probleem. Zeker bij de niet zo grote bedrijven hebben feitelijk-leidinggevenden zelf klantcontacten, zodat de diploma-eis toch al geldt. Bij grotere bedrijven, zoals de banken, ligt dat vaak anders. Onder het motto ‘leiding geven vraagt andere competenties dan vakmanschap’ zijn leidinggevenden daar vaak medewerkers die (vast en zeker goed kunnen managen, maar) niet voldoen aan de vakbekwaamheidseisen die de richtlijn stelt. Die hebben dus nog wat in te halen. Anders dan voor de klantmedewerkers geldt voor die leidinggevenden overigens geen diplomaplicht. De vakbekwaamheid mag ook worden aangetoond op andere wijze: het open-norm-model. Maar ja: vakbekwaamheid aantonen gaat toch het makkelijkste met een diploma. Feest voor de compliance-officer dus.
 
Ronduit geinig is trouwens dat tot 2014 de Wft vakbekwaamheidseisen stelde aan feitelijk-leidinggevenden. Per 1 januari 2014 is die bepaling verdwenen; sindsdien gelden er geen vakbekwaamheidseisen meer voor feitelijk-leidinggevenden. Nu gaat dat dus weer veranderen. Als de minister het tenminste niet vergeet; in de ontwerpwijzigingswet kwam ik de wijziging nog niet tegen. Zo kun je van die EU vinden wat je wilt, maar de zaak blijft wel in beweging. De leidinggevenden hopelijk ook.