Erfgenamen beschermd tegen onverwachte schulden

Kort geleden heeft de regering een wetsvoorstel ingediend, waarmee erfgenamen die een erfenis hebben geaccepteerd en geconfronteerd worden met onverwachte schulden, onder voorwaarden onder deze schulden uit kunnen komen. De voorwaarden hiervoor zijn strikt en het is daarom de vraag hoe groot de gevolgen voor de financiële dienstverlening zullen zijn.

Meer bezittingen of meer schulden?

Een erfenis kan een positief saldo hebben, dat wil zeggen dat de bezittingen groter zijn dan de schulden. Bij een negatief saldo is het precies andersom. Iemand die een erfenis onvoorwaardelijk (‘zuiver’) aanvaardt, zal in dat laatste geval het negatieve saldo van de erfenis uit zijn privévermogen moeten voldoen.

Verwerpen of aanvaarden

Een erfgenaam die dit risico wil vermijden, kan twee dingen doen. Ten eerste kan hij de erfenis verwerpen. Dan is hij niet aansprakelijk voor een eventueel negatief saldo, maar heeft ook geen recht op een positief saldo. Daarnaast kan hij de erfenis aanvaarden onder het zogenoemde voorrecht van boedelbeschrijving. Dit heet ook wel beneficiaire aanvaarding. Bij beneficiaire aanvaarding aanvaardt de erfgenaam de erfenis alleen voor zover het saldo daarvan positief is. Is het saldo negatief, dan hoeft hij dit niet uit zijn privévermogen te betalen.

Onverwachte schulden

Iemand die zeker denkt te weten dat een erfenis een positief saldo heeft, zal deze erfenis meestal zuiver aanvaarden. Maar soms wordt een erfgenaam dan toch geconfronteerd met een onverwachte schuld. Hij moet dan het negatieve saldo van de erfenis aanvullen uit zijn privévermogen. Voor zo’n geval heeft de wetgever nu een (gedeeltelijke) oplossing gevonden en deze opgenomen in een wetsvoorstel.

De nieuwe regeling

Als het wetsvoorstel wordt aangenomen, mag de erfgenaam binnen drie maanden nadat hij met de onverwachte schuld is geconfronteerd een verzoek indienen bij de rechter om de schuld niet uit zijn eigen vermogen te hoeven betalen. De rechter zal bij zijn beslissing rekeninghouden met de omstandigheden van het geval, zoals de soort schuld en de hoogte hiervan, de houding van de schuldeiser en de financiële positie van zowel de schuldeiser als de erfgenaam. De rechter kan dan besluiten tot (gedeeltelijke) ontheffing uit de betalingsplicht.

Voorwaarden en belang

Een belangrijke voorwaarde om voor deze nieuwe mogelijkheid in aanmerking te komen, is de onverwachtheid van de schuld. Dit houdt in dat de erfgenaam niet alleen niet wíst, maar ook niet had kúnnen weten van de schuld. Dat zal alleen in uitzonderingsgevallen het geval zijn. Een hypothecaire schuld bij een geërfd huis valt hier bijvoorbeeld waarschijnlijk niet onder. In de huidige woningmarkt is een huis waarbij de schuld hoger is dan de waarde namelijk niet uitzonderlijk. Een onverwacht consumptief krediet komt waarschijnlijk vaker voor.

Meer weten?

Wilt u meer weten over deze en andere erfrechtelijke kwesties? Volg dan de NIBE-SVV-opleiding Schenk- en erfwijzer.